ANADOLU'DA SÖZ NİŞAN DÜĞÜN ADETLERİ Anadoluda söz nişan düğün adetleri İÇ ANADOLU BÖLGESİ

İÇ ANADOLU BÖLGESİ DÜĞÜN ADETLERİ

kına

GELİN ALMA VEYA GELİN ÇIKARMA

Bu bölgemizde düğünler genellikle köylerde güzün il merkezinde yazın yapılır. Düğünler Perşembe veya Cuma günü başlar Pazar günü biter. Bazen de gelin Perşembe günleri indirilir. Gelin evden çıkarılırken kırmızı bir kuşak beline bağlanır. Kuşağı kızın erkek kardeşi yoksa babası ya da dayısı bağlar. Buna kuşak bağlama denir. Gelin kız evinden baş yenge tarafından kızın anne veya babasından teslim alınır ve arabaya bindirilir. Gelinlik Pazar günü sabah oğlan ve kız tarafının genç kızlarca giydirilir. Gelinlik giydirilirken gelin kuvvetli olsun diye bakır bir tepsiye oturtulur. Gelinlik ve duvak kızın başının etrafında 3 defa döndürülür dua okunarak giydirilir. Gelinlik giyildikten sonra sağdıç gelini ve kız tarafının genç kızlarını kuaföre götürür.

ÇEYİZ ASMA

Düğünden on beş gün önce kız evi ve kız tarafından yapılmış olan el işleri kız evinde serilir. Bir hafta kadar eşyalar evde komşular akrabalar ve oğlan tarafınca görülür. Buna çeyiz asma denilir. Gelin çeyizi oğlan tarafına gönderildiğinde çeyiz arabasının etrafında gelinin bir akrabası bir kadınla gelin çeyiz arabasının etrafını 3 defa dolaşır ve elindeki aynaya “Ayna sen güzelsin benim bahtım senden güzeldir.” der.

KINA

Cuma günü geline kına yakılır ve kurulan yeni yuvanın bereketli olması için gelinin avucuna para altın veya buğday konur. Cuma günü kına gecesi yapılır. Kına gecesi bittikten ve misafirler dağıldıktan sonra gelinin çok yakınları tarafından ayağına kına yakılır. Ayağa kına yakıldıktan sonra kısmetleri açılsın diye kızın ayakkabısının altına bekar arkadaşlarının isimleri yazılır.

GELİN VE DAMAT HAMAMI

Gelin genellikle il ve ilçe merkezlerinde erkek ve kız tarafının genç kızları ile kadınlar hamamına götürülür. Hamamda çeşitli yiyecekler yenir tef çalınır oyunlar oynanır. Damat hamamı ise gelin getirildikten bir müddet sonra arkadaşları tarafından erkekler hamamına götürülür. Hamam masraflarını sağdıç karşılar. Yemekler yenir oyunlar oynanır. Sağdıç elinden geldiği kadar damadı arkadaşlarının şakalarından korumaya çalışır. Ayrıca damadın tarafından kaçırılmaması için tedbirler alır. Şayet damat kaçırılacak olursa cezasını para ve hediye olarak sağdıç karşılamak zorundadır.

 BAYRAK KALDIRMA

Düğün Perşembe günleri bayrak kaldırma ile başlar. Uzunca bir direğe “T” şeklinde bir ağaç çakılır. Bu ağacın bir ucuna kırmızı bir ucuna yeşil ipek bez bağlanır. Bezlerin üst kısmına elma veya soğan takılır. Yeşil bez damadı al bez gelini temsil eder. Buna düğün bayrağı denir. Önce davul-zurna çalmaya başlar ve gençler halay çekerler. Daha sonra imam ve yetişkinler dua ederek oğlan evine her yerden görünecek şekilde bayrağı dikerler. Buna bayrak kaldırma denir. Dikilen bayrağın ucundaki elma veya soğanlar çocuklar veya gençler tarafından taşla düşürülür. Gelin oğlan evine inince de dikilen bayrak yıkılır. Bayrağı yıkan kişi kırmızı ve yeşil bezleri alır ve bunları damada verince karşılığında para ya da hediye alır. Bazı yerlerde düğün yapılan eve Türk bayrağı çekilir.

GELİN OĞLAN EVİNDE

Gelin bindirildiği araba ile mezarlık türbe veya cami etrafında dolaştırılarak oğlan evine getirilir. Gelin hemen arabadan indirilmez. Kaynana kayın baba ve akrabalar tarafından geline çeşitli hediyeler verilir. Genellikle Kaynana bir koç veya tosun bağışlar. Ardından da”Oğlumu verdim daha ne bağışlayayım.” der. Diğer yakınlarda para ve hediye verirler. Gelin eve gireceği zaman kaynana dış kapıya kolunu dayayarak gelini koltuğunun altında geçirir. Bu hareket gelin kaynananın sözünü tutsun diye yapılır. Daha sonra evin bahçesinde gelinin geçeceği yerde geline çanak kırdırılır. Bu da gelinin kötü huylarının kırılması için yapılır. Gelin kapının iç tarafına yağ sürer; yağ gibi aksın diye. Ayrıca gelin geldiği yuvaya çivi gibi bağlansın diye kapıya çivi çakar. Genellikle evin bahçesinde geline ve damada nazar değmemesi için üzerlik tüttürülür. Bazı yerlerde gelin ve damada kurban kesilir. Gelin kurban kanının üzerinden atlar. Yine nazar değmesin diye gelinin ve damadın alnına kurban kanı sürülür. O sırada güveyi tarafından çerez ve bozuk para serpilir. Çocuklar koşarak yerdeki çerezleri ve bozuk paraları toplarlar.

Bazı köylerde gelin inerken silah atılır. Gelin eve girdiğinde kucağına oğlan çocuğu verilir. Bazı yerlerde kaynana gelinin eline süpürge verir. Gelin evi süpürgeyi yere değdirmeden süpürür. Böylece evdeki nazarlar ve kötü bakışlar temizlenmiş olur. Yine kaynana kendi eli ile işlediği baş örtüsünü gelinin başını örter. Gelin ve damada çocukları çok olsun diye yağda yumurta yedirilir.

GÜVEYİ GİRME

Yatsı namazı kılındıktan sonra köyün imamı tarafından damadın yakınları ile birlikte dualarla gerdeğe verilir. Dua bittikten sonra damat babasının ve oradaki büyüklerin ellerini öper. Gençler damadın sırtını yumruklar. Bu yumruklardan sağdıç damadı korumaya çalışır.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.