TÜRKMENLERDE DÜĞÜN ADETLERİ
TÜRKMENLERDE DÜĞÜN ADETLERİ
Türkmen geleneklerine göre bir ailenin erkek evladını evlendirmesine erkek öyerme kız çocuğunu evlendirmesine ise kız çıkarma denir.Gerek kızda gerekse de erkekte evlenmeden önce bazı özellikler aranır.Evlenecek kızın yada erkeğin soyu,maddi durumu,fiziksel özellikleri,terbiyesi,görgüsü,karakterine bakılır.
Türkmenler tıpkı Anadolu’da da sıkça rastlanan beşik kertmesi gibi şekillerde çocuklarını elendirdikleri gibi görücü usulüyle de evlendirirler.Tabi ki görücü usulü evlilik daha fazladır.Günümüzde ise kız ile erkek düğün öncesi görüşüp birbirlerini tanımaktadırlar.Gene de ailelerin kararı günümüzde de hala çok önemlidir.
Anadolu coğrafyasında dünür başı olarak nitelendirilen ve iki aile arasındaki aracı kişi Türkmenlerde de vardır ve buna söz aydıcı denir.Oğlunu evermek isteyen aile istedikleri gibi bir kız bulması için söz aydıcıyı görevlendirir.Genellikle söz aydıcı bayan olur.Uygun kızı bulan söz aydıcı erkeğinde ailesinin onayından sonra kız ailesine ziyarete gider.Genellikle Çarşamba günleri yapılır bu ziyaretler .Çünkü Çarşamba günü uğurlu sayılır.Söz aydıcının Çarşamba gününde yolu dört yönde açıktır.
Türkmenistan’da nişan geleneğine pek rastlanmaz.sadece levap bölgesindeki Türkmenlerde yağlık çekme(eşarp örtme) geleneği nişana benzetilebilir.
Anadolu’da bazı bölgelerde olduğu gibi Tükmenistan’da da başlık parası görülmektedir.Başlık parası galın ,kesenatını kesmek diye adlandırılır.gelinin çeyizi ve oğlan evine gönderilecek olan hediyeler genç kızlar tarafında imece yoluyla yapılır.Düğün tarihi kız tarafına bağlıdır ve hazırlıklarının yapılması beklenir.
Kız tarafının hazırlıklarını tamamlaması ile birlikte düğün günü belirlenir.Düğünden bir yada iki gün önce gelinin arkadaşları akranları konu komşu kız evine gelirler ve eğlence düzenlenir.Bu eğlenceye Gız yığın adı verilir .Anadolu’da ki kına gecesinin bir benzeridir.
Gelini çıkarmak için erkek ailesinde bir gurup kız gider.Çok kalabalık olması gerekmeyen bu guruba Gelin alıcı denir.Bu gurup kız evinde törenle karşılanır.Gelin alıcılar evde biraz kalırlar pilav yerler daha sonra kızın anne babasından müsaade alıp gelin kızı evden çıkarırlar.Eskiden gelin evden çıkarken kürte veya bürencek adı verilen gelinliği giyerlerdi.Kürte kırmızı veya yeşil el dokuması kumaştan olurdu.Kürte’nin üstü ise gümüş takılarla süslenirdi.Günümüzde gelinler beyaz gelinlikte giyerler
www.dugundernek.org